فرض کنید مریم و علی بعد از مدت‌ها تصمیم می‌گیرند درباره دلخوری‌هایشان حرف بزنند. آن شب گفتگو آرام پیش می‌رود و هر دو احساس می‌کنند به هم نزدیک‌تر شده‌اند. اما چند روز بعد، در یک موقعیت کاملا معمولی، علی جمله‌ای می‌گوید که مریم را یاد رنج‌های قدیمی می‌اندازد. ناگهان همان احساسات گذشته برمی‌گردند؛ دلگیری، فاصله و شاید حتی اشک. مریم با خودش فکر می‌کند: «پس آن حرف‌ها چه شد؟»

در روابط انسانی، تجربه‌ها مثل لایه‌هایی روی هم می‌نشینند. هیچ گفتگویی در خلأ اتفاق نمی‌افتد. هر جمله، هر سکوت و هر واکنش، روی بستری از تجربه‌های قبلی سوار می‌شود. به همین دلیل است که یک اتفاق کوچک می‌تواند احساسی بزرگ را فعال کند. این فعال شدن‌ها اغلب ناخودآگاه‌اند؛ یعنی بدون آن‌که خودآگاه بخواهیم، گذشته در حال وارد شدن به اکنون است.

پله‌های اشکری دقیقا همین وضعیت را به‌خوبی نشان می‌دهند. وقتی از بالا به آن‌ها نگاه می‌کنید، ممکن است احساس کنید دارید دور خودتان می‌چرخید. اما اگر زاویه نگاه‌تان را عوض کنید، می‌بینید که هر دور، در ارتفاعی تازه اتفاق افتاده است. رابطه هم همین‌طور است. ممکن است یک الگوی قدیمی دوباره ظاهر شود، اما شما دیگر همان آدم قبلی نیستید. حتی اگر احساسات آشنا باشند، تجربه شما از آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد.

تا حالا شده در یک موقعیت تکراری، این بار کمی مکث کنید و زود واکنش نشان ندهید؟ یا بعد از یک دلخوری، سریع‌تر به خودتان برگردید؟ این‌ها نشانه همان بالا رفتن‌های نامحسوس‌اند؛ حرکت‌هایی که خطی نیستند، اما واقعی‌اند.