سازمان‌ها، تنها ساختارهایی برای تولید محصول یا ارائه خدمات نیستند؛ بلکه «بدن‌هایی روانی» دارند که در آن‌ها هیجان، اضطراب و خیالات کارکنان جریان دارد. درنتیجه سازمان هم یک سیستم زنده است، با ناخودآگاه خاص خود.

برای مثال، سازمانی که بارها در تاریخچه خود با بحران‌، تغییر مدیر یا ورشکستگی مواجه شده، ممکن است فرهنگ ناخودآگاه «ترس از ریسک» در آن تثبیت شود. جلسات چنین سازمانی ممکن است در ظاهر نوآورانه باشند، اما در عمل، همه تصمیم‌ها محافظه‌کارانه و از سر احتیاط باشد. این نه به‌خاطر بی‌علاقگی به تغییر، بلکه به‌دلیل زخمی است که در خاطره جمعی سازمان مانده است.

در فضای جلسات، افراد نه‌تنها نماینده‌ خود، بلکه حامل هیجان‌های سازمان نیز هستند. مثلا ممکن است یکی از اعضا، ناگهان سخنی رادیکالی و پرخطر مطرح کند و بقیه با او مقابله کنند؛ در حالی که ناخودآگاه، او نقش «بازیگرِ ریسک» را برعهده گرفته تا دیگران بتوانند در پناه انکار بمانند. در چنین شرایطی، مهم است که رهبران و اعضای تیم بتوانند نه‌فقط به محتوای کلمات، بلکه به فضای جلسه، تنش‌ها، سکوت‌ها و حتی خنده‌های ناگهانی توجه کنند. آیا این خنده واقعا از شوخی بود؟ یا دفاعی در برابر اضطراب شدید؟

آیا تا به حال تجربه کرده‌اید که یک جمله ساده، ناگهان کل جلسه را تغییر دهد؟ یا کسی ناگهان جلسه را ترک کند؟ شاید نشانه‌ای از یک پویایی نادیده‌ درون گروه باشد؛ نشانه‌ای از جایی که ناخودآگاه، سکان روابط را به‌دست گرفته است.

پذیرفتن اینکه در جلسات، فقط عقلانیت نیست که تصمیم می‌گیرد، بلکه هیجان‌ها، پیش‌فرض‌ها و تاریخچه‌های روانی هم حضور دارند، گام نخست در ساختن فضای گفتگویی‌تری است که در آن، افراد بتوانند هم فکر کنند و هم احساس کنند؛ بدون ترس، بدون دفاع، و با آگاهی بیشتر از دنیای درونی خود و دیگران.